Onbetaald verlof en sabbatical

De wet kent verschillende vormen van onbetaald verlof waar de werkgever aan mee moet werken, maar het kan ook zijn dat de werknemer er gewoon langer ‘tussenuit wil’, met een sabbatical. In het laatste geval is er geen recht op onbetaald verlof.

Bij onbetaald verlof is de werknemer langere tijd niet (of minder) op het werk en krijgt dan ook minder (of geen) loon. Werknemers vragen om onbetaald verlof omdat zij bijvoorbeeld moeten mantelzorgen voor een familielid of meer tijd willen besteden aan hun gezin. Maar ook studie, een lange reis, of bezinning zijn redenen om onbetaald verlof te vragen: dan spreken we over een sabbatical.

De werknemer kan geheel of gedeeltelijk onbetaald verlof aan vragen, bijv. voor enkele dagen per week, bijv. voor studie of verlenen van mantelzorg. Het salaris gaat dan evenredig omlaag.

Soms moet het, soms is het verstandig
In sommige gevallen kunnen werknemers volgens de wet aanspraak maken op onbetaald verlof en moet de werkgever instemmen. Maar ook in gevallen waarin er geen wettelijk recht bestaat, kan het verstandig zijn om in te stemmen met de verlofaanvraag. Want het is positief als mensen onbetaald verlof opnemen voor zorgtaken of bezinning. Ze komen vaak opgeladen weer terug met nieuwe inzichten en werken zo aan hun eigen duurzame inzet. Verder kan het onbetaald verlof net die ruimte geven om werk en studie of mantelzorgtaken goed te combineren, waardoor de medewerker niet uitvalt als gevolg van een burn-out.

Wat zegt de wet en wat staat in de cao
De wet kent onbetaald verlof waarop werknemers aanspraak kunnen maken, namelijk ‘ouderschapsverlof’ en ‘langdurend zorgverlof’. Let op wat er in de cao is geregeld, want daarin kán staan dat bij deze verlofvormen toch (gedeeltelijk) loon moet worden doorbetaald. Verder kan de werknemer ‘aanvullend geboorteverlof’ aanvragen of ‘adoptie/pleegzorgverlof’; deze laatste twee verlofvormen zijn onbetaald, maar de werknemer heeft dan wél recht op een UWV-uitkering.

Opbouw vakantiedagen
Tijdens het onbetaald verlof bouwt de werknemer géén vakantiedagen op. Uitzonderingen hierop zijn ‘langdurend zorgverlof’ en ‘aanvullend geboorteverlof’ (sinds 1 juli 2020), waarbij de opbouw van vakantiedagen wel doorgaat.

Ziekte tijdens onbetaald verlof
Als de werknemer ziek wordt tijdens dit verlof dan heeft hij geen recht op loondoorbetaling. Als dit verlof afloopt en de werknemer is nog ziek, dan is de eerste werkdag meteen de eerste ziektedag en moet de werkgever (104 – 156 weken lang) loon doorbetalen.

Eventuele uitkering na onbetaald verlof
Er zijn gevallen denkbaar dat de werknemer na afloop van het onbetaald verlof een werkloosheids- of arbeidsongeschiktheidsuitkering (WW of WIA) bij het UWV moet aanvragen. In dat geval heeft het lagere inkomen tijdens de verlofperiode geen invloed op de uitkering, omdat wordt gerekend met het inkomen voorafgaand aan het verlof. Een periode van méér dan 18 maanden onbetaald voltijdverlof kan wel gevolgen hebben voor het recht op de uitkering en de duur ervan. 

Toeslagen
Omdat het inkomen daalt, kan de werknemer recht hebben op hogere kinderopvang-toeslag, zorgtoeslag of huurtoeslag. Daarvoor moet de werknemer het gewijzigde inkomen doorgeven aan de Belastingdienst.

Opbouw pensioen
Het hangt van het pensioencontract af of de werknemer tijdens het onbetaald verlof (deels) pensioen blijft opbouwen. 

mr. Mart Kievits
Juridisch medewerker Rechtswinkel Bernheze
Iedere dinsdagavond inloop voor inwoners tussen 19.30 – 20.30 uur
CC De Pas te Heesch

https://rechtswinkelbernheze.nl/